Canlıların gizemli ışığı: Mevtle sönüyormuş
Tüm canlı organizmaların, öldüklerinde, kısa müddetliğine yayılan garip bir ışık parıltısı ortaya çıktığı belirlendi. Kanada’daki Calgary Üniversitesi’nden bilim insanlarının yaptığı son araştırma, bu parıltının canlılığın bir göstergesi olabileceğini ortaya koyuyor. Çalışma, tıbbi teşhis alanında yeni ve güçlü bir araç geliştirilmesi için umut vadediyor.
Canlı organizmalar, hayatlarını sürdüren karmaşık biyokimyasal süreçler olan metabolizma sayesinde varlıklarını devam ettirir. Fakat bu metabolizmanın bir yan eseri olarak, yüksek reaktiviteye sahip oksijen molekülleri – reaktif oksijen çeşitleri (ROS) – ortaya çıkıyor. ROS’un çok üretimi, oksidatif gerilim olarak isimlendirilen ziyanlı bir duruma yol açabiliyor.
Calgary Üniversitesi araştırmacıları, bu oksidatif gerilimin bedendeki kimyasal tepkileri tetikleyerek, elektron transferi ile ilişkili çok zayıf ışık emisyonlarına neden olduğunu belirtti. Bu ışık, ultra zayıf foton emisyonu (UPE) ya da biyofoton emisyonu olarak biliniyor.
Fareler üzerinde yapılan deneyler ve UPE parıltısı
Araştırma kapsamında, canlı farelerin bedenlerinden, meyyit farelere kıyasla çok daha ağır bir UPE yayıldığı tespit edildi. Tıpkı vakitte bitkilerde ise bu ışık parıltısının sıcaklık değişimleri, fizikî yaralanmalar ve kimyasal süreçler üzere gerilim faktörlerine bağlı olarak değişiklik gösterdiği gözlendi.
Bu çeşit biyofoton yayılımının, insan gözüyle görülmeyen lakin 200 ile 1.000 nanometre ortasındaki spektral aralıkta yer alan düşük yoğunluklu bir ışık olduğu biliniyor. UPE, bakterilerden bitkilere, hayvanlardan insanlara kadar tüm ömür formlarında ortaya çıkabiliyor.
Ölüm ve gerilimin UPE üzerindeki etkisi
Araştırmacılar, çevresel ışık tesirini engellemek için karanlık korumalar geliştirdi ve hem bitki hem de hayvan örneklerini özel kamera sistemleriyle görüntüledi. Canlı farelerin yaydığı güçlü ışık emisyonu, ötenazi uygulanmış farelerde neredeyse büsbütün kayboldu. Bitkilerde ise sıcaklık artışı, yaralanmalar ve kimyasal müdahaleler UPE yoğunluğunu artırdı.
Özellikle bitkilerde, yaralanan bölgeye uygulanan lokal anestezik benzokain, gözlemlenen en yüksek ışık emisyonuna neden oldu. Bu bulgular, UPE’nin hayvanlarda canlılığın ve bitkilerde gerilim reaksiyonunun hassas ve tesirli bir göstergesi olduğunu ortaya koyuyor.
Gelecekte tıbbi ve biyolojik uygulamalarda kullanılabilir
Araştırmanın değeri, UPE görüntüleme teknolojisinin canlılığın ve gerilim karşılıklarının invazif olmayan, etiketsiz ve gerçek vakitli olarak gözlemlenebilmesiyle artıyor. Bilim insanları, bu prosedürün ileride hastalık teşhisinde, biyolojik gerilim tahlilinde ve çevresel tesirlerin izlenmesinde ihtilal yaratabileceğini düşünüyor.
Calgary Üniversitesi takımı, “UPE görüntüleme, canlılık ve gerilim yansılarını direkt ve etiketsiz olarak izleyebilen güçlü bir araç olabilir,” diyerek, çalışmalarının bu alanda yeni ufuklar açmasını umut ediyor.
Chip Alıntıdır…
